1.2. Peer Gynt en de ui
« 1.3. handen schilderen | no picture please | 1.1. Peer Gynt »
deel 1
Peer Gynt is een toneelstuk geschreven door Hendrik Ibsen. Het toneelstuk
wordt vaak geïnterpreteerd zoals beschreven in de Wikipedia-bijdrage over het stuk.
Een jongen die het verschil tussen leugen en waarheid niet kent en na
een lange zoektocht tot inkeer komt. Als tegenhanger van de 'kwajongen'
is er Solveig, zijn geliefde, die haar hele leven geduldig blijft
wachten totdat Peer Gynt terug komt.
fantasie
Peer Gynt gaat op reis. In de meeste vertolkingen
wordt Solveig als het goede voorbeeld neergezet en het toonbeeld van ware liefde en toegenegenheid verbeeld en Peer Gynt als de nietsnut die alleen door schade en schande tot inzicht komt, als waarschuwing
van hoe het niet moet in het leven. Maar Solveig DOET NIETS, ze wacht
alleen maar af, het is via het personage van Peer Gynt dat je iets leert. Op reis gaan is de metafoor voor het leven en iedereen is tot reizen veroordeeld. Toch wordt Peer Gynt een egoïst genoemd en een fantast, maar een van de mooiste scenes in Peer Gynt is de dood van zijn moeder Aase, waarin hij haar in zijn armen neemt en een verhaal verteld om haar naderende dood te verzachten. Hier is zijn fantasie, zijn voortellingsvermogen op zijn best, deze scene is zo ontroerend, dan is het moeilijk om het droog te houden...
eromheen gaan
Het motto 'ga eromheen' wordt vaak uitgelegd zoals beschreven in Wikipedia. Ga eromheen. Nergens recht op af, of dwars doorheen, hij gaat 'eromheen.' Altijd maar de makkelijkste weg kiezend, leert Wikipedia. Je kan het motto ook anders lezen. Eromheen gaan is niet de makkelijkste weg kiezen, eromheen gaan is een manier om moeilijkheden te overwinnen of inzichten te verwerven. Net zoals je niet recht in de zon kunt kijken, kan je soms beter niet recht op je doel afgaan, dat is een gedachte die in de wetenschap leeft, maar in het echte leven is dat niet altijd de beste methode.
de ui
En dan is er nog de kwestie van de ui. Peer Gynt heeft de dood op bezoek gekregen want hij is immers niemand, iemand zonder identiteit. Hij pelt de ui, laagje voor laagje en vind geen kern. Dit is het bewijs dat Peer Gynt net zo goed kan sterven - alleen de liefde kan hem nog redden. Toch is de ui het grootste inzicht dat Peer Gynt bereikt. Als je zoekt vind je niets en als je iets vind heb je niet goed genoeg gezocht, schreef Rutger Kopland. Toch moet je blijven zoeken en de dood komt niet als straf, die komt gewoon, ook voor brave, wachtende, liefhebbende Solveigs die niets in hun leven heeft meegemaakt. Er is geen kern, niet in de ui niet in jezelf, identiteit wordt gemaakt en veranderd steeds, Peer Gynt heeft dat geleerd. Solveig heeft niks geleerd met haar wachten, die zal aan hemelpoort terug gestuurd worden, ga jij nog maar eens een leventje oefenen, zal Petrus boos zeggen and this time: move your ass lady... - denk dat Petrus inmiddels wel een woordje Engels spreekt. Hij zal achterom kijken en mopperen over vrouwen die hun hele leven lang in een hutje zitten te wachten op hun man... move it baby and use your imagination!
Anna
