Kunst is geen speeltje van een elite...
« de albatros.... | no picture please | culturele diversiteit... »
Branchevervaging...een saai en genormeerd tussenveld...?
Rüdiger Safranski wil de wereld van de politiek en de wereld van de cultuur gescheiden houden. In zijn boek Hoeveel waarheid heeft de mens nodig zegt hij: 'De ene waarheidsfeer, [...] de culturele, heeft te maken met het uitvinden en vormgeven van jezelf. En ook met wereldinterpretaties en wereldontwerpen. Dus met de individuele en existentiële daad van zingeving van het zinloze. Die waarheidssfeer is fantasierijk, vindingrijk, metafysisch, imaginair, experimenteel, uitbundig, afgrondelijk. [...] De andere waarheidssfeer, waarin de ervaring van het onoverbrugbare anderszijn van de ander en het respect voor [p.207] diens vrijheid is opgenomen, en die je daarom de politieke waarheidssfeer kunt noemen - die waarheidssfeer is om die reden verplicht consensus na te streven en is daarom, redelijk, zakelijk, prozaïsch, pragmatisch, zij dient het algemeen belang en het leven'.
'Het kan voorkomen dat de cultuur omwille van de intensivering van het lijden, de tragiek opzoekt: maar de politiek moet het principe van verhindering of verzachting van de pijn tot uitgangspunt nemen. In de cultuur spelen vaak zelfs lustgevoelens ten aanzien van het geweld een rol: maar in de politiek moet geweld voorkomen worden; de cultuur zoekt niet naar vrede, maar naar hartstocht; de politiek daarentegen moet ertoe verplicht worden naar vrede te streven; de cultuur kent liefde en verlossing, de politiek niet, die moet voor rechtvaardigheid en welvaart zorg dragen. Deze twee waarheden, de culturele en de politieke dienen uit elkaar te worden gehouden' [p.208].
bron: Rüdiger Safranski, Hoeveel waarheid heeft de mens nodig
Filosoof Safranski wil de disciplines gescheiden houden, waar veel voor te zeggen valt. De praktijk is dat dit niet [meer] het geval is. Politici noemen zich kunstenaar, maken films en bedienen zich van theatrale technieken. De scheiding der geesten voorkomt ook niet het gebruik van geweld.
Arjo Klamer spreekt in zijn artikel in de NRC van 27 augustus 2010 de populistische gedachte van de PVV uit dat cultuur het speeltje is van een elite waar onnodig subsidiegeld naar toe gaat. Een elite die de Hoge Kunst beheert. Klamer noemt de opera, het Nationale Ballet en het Concertgebouworkest als voorbeelden van Hoge Kunst. Veel meer voorbeelden van Hoge Kunst zijn er in deze sector ook niet te geven.
Topkitsch en slow science
Tot halverwege de 20e eeuw was de cultuur in hoge mate het 'alleenrecht van een relatief kleine culturele elite van geletterden, academici en schrijvers', zegt René Boomkens in zijn boek Topkitsch en slow science [p.81]. 'Het debat over cultuur wordt niet langer als vanzelfsprekend gedomineerd door de aloude geletterde elite en hun instituties. [..] De oude culturele elites moeten nu concurreren met allerlei culturele parvenu's, zoals televisiemakers, columnisten, radiopresentatoren, disc jockeys, populaire kunstenaars, reclame- en marketingspecialisten, en daarnaast met en veel actiever publiek van cultuurconsumenten dat meer dan voorheen zijn eigen gang gaat en zelf wel bepaalt waar het zijn ideeën, opvattingen en informatie vandaan haalt [p.83].
bron: René Boomkens Topkitsch en slow science
Van hoge naar nieuwe kunst
Ook Hans Abbing constateert in zijn boek Van hoge naar nieuwe kunst dat de tijd dat de 'voormannen van de hoge kunstwerelden' bepaalden welke kunst goed en welke slecht was voor het publiek voorbij is [p.133]. Het zijn opwindende tijden, zegt Hans Abbing. De kunst is volop in beweging. Er onstaan allerlei nieuwe initiatieven, waarmee de hoge kunst probeert alsnog aansluiting te krijgen bij de informele samenleving. [...] De hoge kunstperiode loopt hoe dan ook af. De monocultuur van de hoge kunst is van een voorbije tijd, een pluriforme nieuwe kunst neemt haar plaats in. Nieuwe tijden, nieuwe mensen, nieuwe kunst [p.135].
'De cultuurconsument is minder provinciaal, minder nationaal begrensd: [...] elke culturele elite moet tegenwoordig rekening houden met een veelheid aan etnische, religieuze en culturele minderheden die eigen claims op identiteit en betekenis hebben. [...] Er zijn nog steeds culturele elites, die zullen er altijd zijn, maar ze zijn met zovele, en ze zijn meer versnipperd dan ooit [p.83] .
bron: René Boomkens Topkitsch en slow science
De kunstsector waar Arjo Klamer uit naam van de PVV-gewone-man op foetert is veel minder elitair en er is veel meer diversiteit dan hij in zijn artikel doet voorkomen.
 |
| decorbouw Alice in Wonderland Noord Nederlands Toneel Groningen |
