jezelf pijn doen

« het is echt | the other side »

De performances van Marina Abramovic zijn rituelen. Pijnlijke rituelen.
Ze mishandelt haar lichaam. Reinigt haar lichaam, zegt ze zelf. Ze zet de zintuigen onder druk. Ze zet het lichaam onder druk. Reinigt de geest.

En dit is kunst, vraagt Jenna.
Dit is kunst. Kunst waar niet om gelachen mag worden. Kunst die te maken heeft met het echte leven. Het echte leven doet pijn.
Haar performances uit de jaren 70 zijn legendarisch. Ze zijn ernstig. Echt. Optredens met echte pijn en echte emoties. Het publiek, het vaak nerveuze publiek, speelt een cruciale rol.

Waarom is het kunst, vraagt Jenna.
Kunst is niet langer een schilderij aan de muur. Kunst is meer dan een schilderij waar je van geniet als je er naar kijkt.
Bij Abramovic is kunst een sjamanistisch ritueel. De kunstenaar en de toeschouwer communiceren door middel van energie overdracht.

Energie overdracht. Het gaat om energie overdracht.
Ik voel geen energie overdracht, zegt Jenna. Ze is moe.
Ze is vijf maanden zwanger. Ze wil zitten.
Energie en interactie. Interactie staat centraal in het werk van Marina Abramovic . Interactie tussen toeschouwer en het kunstwerk. Pas dan is het werk compleet. Een kunstwerk zonder interactie heeft geen betekenis.

Interactie, zeg ik tegen Jenna. Wij zijn publiek en we moeten interactief zijn.
Zodat het kunstwerk een transitioneel object wordt.
Interactie.
Zitten, zegt Jenna.