kopvoeters...

« de padden trekken... | no picture please | vroeger.. »

In den beginne was er de vis
De vis zwom in de oceaan.
Sommige vissen zwommen in ondiep water vlak langs de oever.
Waarom zou de vis in ondiep, modderig water willen wonen?
Waarom zou de vis op de oever willen kruipen?
In het water zijn grote vissen en kleine vissen.
Vissen eten vissen. De grote eten de kleintjes.
De vis die liever niet het gevecht aangaat ontwikkelt poten en kruipt het land op.
De mens is een afstammeling van een conflict-vermijdende vis.
Onze armen hebben nog precies dezelfde indeling als de eerste poten van de vis.
Eén bot in de boven-arm, twee botten van de onderarm en de veel botjes in de hand.


Eerst waren er de vissen.
Dieren met een hoofd.
Toen waren er de dieren met een hoofd en ledematen.
Daarna kwamen de dieren met een hoofd, ledematen en een lijf.
En toen was er de mens die op twee benen ging lopen.

Conflictvermijdende vis
Als er geen vredelievende vissen geweest waren was de mens nooit uit de vis geëvolueerd.
Of kan je zeggen dat de mens een laffe diersoort is.
Conflict-vermijdend...

Kindertekeningen
Jonge kinderen volgen in hun tekeningen de evolutie.
Eerst tekenen ze een cirkel. De kop-dieren.
Dan tekenen ze hoofden met ledematen. De kop-voeters.
En daarna een hoofd, een lijf, armen en vingers.
Het is opvallend hoeveel betekenis kinderen geven aan het tekenen van de vingers.
Alsof ze weten dat we zonder die handen nooit het water uit gekropen zouden zijn.

De hand
Wat maakt de hand zo typisch menselijk?
De hand staat symbool voor wie we zijn en wat we kunnen maken. Grijpen, bouwen en je gedachten realiseren ligt besloten in het complex van botten, zenuwen en bloedvaten. Wat bij het zien van de binnenkant van een hand opvalt is zijn compactheid. De basis van de duim, de muis heeft, vier verschillende spieren. Het bewegen van de duim en hand vergt tien verschillende spieren en wel zes verschillende botten die samen werken. Als je je pols buigt, gebruik je spieren die beginnen in de onder-arm, die overgaan in de pezen en eindigen in de hand. Zelfs bij de simpelste beweging is er een complex samenspel in een kleine samengepakte ruimte.

De anatoom Sir Richard Owen ontdekte dat onze armen, handen en voeten in een groter geheel passen.
Er zit een patroon in het skelet van de arm van de mens. Eén bot in de bovenarm. Twee botten in de onderarm, een groepje van negen kleine botjes in de pols, vijf stapeltjes kootbeentjes die de vingers vormen. Vrijwel het zelfde schema zie je terug bij kikker, vleermuizen, het paard bv. Alle wezens met ledematen, of dat nu ledematen, flippers of handen zijn hebben een gemeenschappelijk ontwerp. Eén bot, dat overgaat in twee botten, die op hun beurt verbonden zijn met en serie kleine botjes, die verbonden zijn met de kootbeentjes.
Neil Shubin
De vis in ons



Prehistorische push-up
Het was een bange vis. Een vis die niet opgegeten wou worden door andere vissen.
Een vis die niet wou vechten om te voorkomen opgegeten te worden.
Die vis zwom naar ondiepe water. Die vis, dat waterhoofd wou de oever op,
Maar een hoofd kan niet kruipen.
Een hoofd kan zichzelf niet opdrukken. Dus ontwikkelde de vis poten en kroop het land op.
Mensen hebben hun complexe instrument, de hand, te danken aan een conflict vermijdende vis.
Die de eerste stap zette van hoofd naar hoofd met voeten, de kopvoeter.



Tiktaalik
Kinderen weten het nog. Hoe het ging met de evolutie.
Je ziet het aan hun tekeningen. Eerst alleen maar krassen.
Over de grenzen van het papier heen. Grenzen bestaan nog niet.
Dan de cirkel. Het kind ontdekt het verschil tussen zichzelf en de ander.
Daarna tekent het kind de kopvoeters. Hoofden zonder lijf maar met handen en voeten.
De eerste stapjes, net als vis Tiktaalik.



Anna

Meer lezen over Tiktaalik:
Tiktaalik
prehistorische push-up
Een verhaal over het schilderen van een hand:
Zomertijd
Meer lezen over kindertekeningen:
ontwikkelingsfase en kindertekeningen
Tekening handen:
André Joosten