20.11.12

1.2. Peer Gynt en de ui

« 1.3. handen schilderen | no picture please | 1.1. Peer Gynt »

deel 1

Peer Gynt is een toneelstuk geschreven door Hendrik Ibsen. Het toneelstuk wordt vaak geïnterpreteerd zoals beschreven in de Wikipedia-bijdrage over het stuk. Een jongen die het verschil tussen leugen en waarheid niet kent en na een lange zoektocht tot inkeer komt. Als tegenhanger van de 'kwajongen' is er Solveig, zijn geliefde, die haar hele leven geduldig blijft wachten totdat Peer Gynt terug komt.
 

fantasie

Peer Gynt gaat op reis. In de meeste vertolkingen wordt Solveig als het goede voorbeeld neergezet en het toonbeeld van ware liefde en toegenegenheid verbeeld en Peer Gynt als de nietsnut die alleen door schade en schande tot inzicht komt, als waarschuwing van hoe het niet moet in het leven. Maar Solveig DOET NIETS, ze wacht alleen maar af, het is via het personage van Peer Gynt dat je iets leert. Op reis gaan is de metafoor voor het leven en iedereen is tot reizen veroordeeld. Toch wordt Peer Gynt een egoïst genoemd en een fantast, maar een van de mooiste scenes in Peer Gynt is de dood van zijn moeder Aase, waarin hij haar in zijn armen neemt en een verhaal verteld om haar naderende dood te verzachten. Hier is zijn fantasie, zijn voortellingsvermogen op zijn best, deze scene is zo ontroerend, dan is het moeilijk om het droog te houden...


eromheen gaan

Het motto 'ga eromheen' wordt vaak uitgelegd zoals beschreven in Wikipedia. Ga eromheen. Nergens recht op af, of dwars doorheen, hij gaat 'eromheen.'  Altijd maar de makkelijkste weg kiezend, leert Wikipedia. Je kan het motto ook anders lezen. Eromheen gaan is niet de makkelijkste weg kiezen, eromheen gaan is een manier om moeilijkheden te overwinnen of inzichten te verwerven. Net zoals je niet recht in de zon kunt kijken, kan je soms beter niet recht op je doel afgaan, dat is een gedachte die in de wetenschap leeft, maar in het echte leven is dat niet altijd de beste methode. 

de ui

En dan is er nog de kwestie van de ui. Peer Gynt heeft de dood op bezoek gekregen want hij is immers niemand, iemand zonder identiteit. Hij pelt de ui, laagje voor laagje en vind geen kern. Dit is het bewijs dat Peer Gynt net zo goed kan sterven - alleen de liefde kan hem nog redden. Toch is de ui het grootste inzicht dat Peer Gynt bereikt. Als je zoekt vind je niets en als je iets vind heb je niet goed genoeg gezocht, schreef Rutger Kopland. Toch moet je blijven zoeken en de dood komt niet als straf, die komt gewoon, ook voor brave, wachtende, liefhebbende Solveigs die niets in hun leven heeft meegemaakt. Er is geen kern, niet in de ui niet in jezelf, identiteit wordt gemaakt en veranderd steeds, Peer Gynt heeft dat geleerd. Solveig heeft niks geleerd met haar wachten, die zal aan hemelpoort terug gestuurd worden, ga jij nog maar eens een leventje oefenen, zal Petrus boos zeggen and this time: move your ass lady... - denk dat Petrus inmiddels wel een woordje Engels spreekt. Hij zal achterom kijken en mopperen over vrouwen die hun hele leven lang in een hutje zitten te wachten op hun man... move it baby and use your imagination!



Anna


@ foto's: Rikie Gorissen

1.1. Peer Gynt

« 1.2. Peer Gynt | no picture please | 1. een kunstwerk maken voor mensen met geduld »

deel 1

Dit is het begin van een langzaam verhaal. Een verhaal voor mensen met geduld. Het begon gisteren maar het had op elke andere dag kunnen beginnen, het begon met een kunstwerk, ook dat is toeval, maar toeval bestaat niet. Hoe het verhaal eindigt vertelt de geschiedenis niet. Wie op voorhand de geschiedenis wil kennen moet weten dat in voltooiing zich de dood aftekent. 

Waarom een kunstwerk maken en waarom een langzaam verhaal?
Dat zal ik vertellen, maar nu nog niet, als u het antwoord weet is het verhaal voorbij, dat zou jammer zijn. Waarom een beroep doen op uw geduld? Nou, omdat ik ontdekt heb dat er verschillende vormen van geduld zijn, het geduld van de wetenschapper en het geduld van de kunstenaar, ze gebruiken hun geduld op verschillende manieren, de vraag is welke het meest efficiënt is. Vooralsnog neig ik naar de efficiëntie van de kunstenaar, maar aangezien ik ook cultuurwetenschapper ben mag je dat niet zomaar zeggen.

Mijn verhaal heeft alle kenmerken van een verhaal maar de structuur van een wetenschappelijk essay, en als u nu nog niet bent afgehaakt, welkom op deze reis. Het begon met een kunstwerk Comfort Culture genaamd en ik zal het kunstwerk uitleggen dat beloof ik, maar het begint eerder, het begint met een reis. Een reis zoals beschreven in Peer Gynt

Peer Gynt is een toneelstuk geschreven door Hendrik Ibsen. Het toneelstuk wordt vaak geïnterpreteerd zoals beschreven in de Wikipedia-bijdrage. Een jongen die het verschil tussen leugen en waarheid niet kent en na een lange zoektocht tot inkeer komt. Als tegenhanger van de 'kwajongen' is er Solveig, zijn geliefde, die haar hele leven geduldig blijft wachten totdat Peer Gynt tot inkeer komt. In de meeste vertolkingen wordt Solveig als het goede voorbeeld neergezet en Peer als waarschuwing van hoe het niet moet in het leven. Maar Solveig DOET NIETS, ze wacht alleen maar af, het is via het personage van Peer Gynt dat je iets over het leven leert.

Wat dat is zal ik u vanavond vertellen, ga eerst iets doen, er zijn meer Peer Gynts dan Solveigs in de wereld...

Anna



11.11.12

11-11-11 2012...hoeveel zie je als je niets verwacht...

« een kunstwerk maken | no picture please | koperdiefstal »

altijd naar je intuïtie luisteren...

Terwijl de winkels op koopzondag nog niet open zijn - het is kwart voor elf - loop ik toch naar het station om de Limburger te kopen om de nieuwe column van Leonie Cornips te kunnen lezen. Dat is onlogisch want nu moet ik twee keer de stad in: één keer voor de krant en nog een keer voor boodschappen. 
Bij het station wordt ik tegemoet gelopen door mensen verkleedt als konijn, beer en andere knuffelvarianten, en de gebruikelijke dansmarietjes, engelen en duivels, nep-politieagenten en zo meer. Het is de elfde van de elfde, het is de opening van het carnavalsseizoen realiseer ik me.
Dilemma, naar huis gaan fototoestel ophalen, naar het Vrijthof gaan en registreren? Nu knuffels en rituelen en Carnaval onderdeel van mijn research zijn zou dat wel moeten. Etnografisch onderzoek heet dat. Maar erg gemotiveerd ben ik niet.

Moet nog haasten ook want het is al vijf minuten over elf en om 11 minuten over wordt het Carnaval ingeschoten. En er mag dan zoiets zijn als een Maastrichts/Limburgs kwartiertje het carnaval begint precies op tijd.
Loop over de Markt en zie groepjes onverklede jongeren staan en ik twijfel, naar het Vrijthof gaan of op de Markt blijven, kennelijk staat er hier iets te gebeuren. Er staat ook een groot beeldscherm maar daar is nog niets op te zien en ik besluit om toch naar het Vrijthof te gaan. Ik ben te laat, zie nog net de confetti snippers door de lucht vliegen en hoor het Limburgs Volkslied spelen, altijd weer ontroerend...

Wat nu...het Vrijthof is afgezet met hekken en er is controle om op het feestterrein te komen. Andere jaren heb ik de 'achterkant' van het feest gefotografeerd, de enorme rotzooi, de day after, onverwachte plekken. Nu besluit ik op het Vrijthof zelf te gaan ondanks de drukte, maar ik mag het terrein niet op want ik heb een flesje Calvin Klein Eternity in mijn rugzak. Ik vraag nog aan de security-mevrouw wat ze denk dat ik met het flesje ga doen (leegdrinken soms denk ik bij mezelf), maar security-mensen hoeven op dit soort vragen geen antwoord te geven, ze hoeven alleen maar te zeggen dat het niet mag. En daarbij weet ik de reden waarom het niet mag. Mijn parfum-flesje is van glas en glas mag niet, punt.

Draai om en loop terug naar huis, zie plastic-beker-burgemeester Onno Hoes lopen en kijk hem aan. Wat nu, heen en weer naar huis om rugzak security-proof te maken...of is het moment allang voorbij...nog even en je kan alleen nog maar dronken mensen fotograferen. Kom weer op de Markt en zie nu waar de groepjes mensen op hebben staan wachten. Het begin van een dans-happening. Het blijken Brazilianen te zijn die op muziek een soort vecht-dans uitvoeren. Capoeira. Het is ter ere van een van de dansers die de zwarte band behaald heeft. Maak foto's en filmpjes en besluit niet meer terug te gaan naar het Vrijthof. Hoeveel dezelfde foto's kan je maken van het Carnaval en de puinhoop na afloop. Ik had nog nooit gehoord van Capoeira. Ben een beetje boos op mezelf. Heb niet naar mijn intuïtie geluisterd. Het motto van fotograaf Hans Aarsman is: hoeveel zie als je niets verwacht. Ik deel dat motto. De foto's op het Vrijthof zouden meer van hetzelfde zijn geworden, hoewel de zon wel erg mooi laag stond... Capoeira, dat is weer eens wat anders dan Beppie Kraft of Rowwen Heze of plastic bekertjes Carnaval-afval...

Weer thuis gekomen zoek ik het op: capoeira is een vecht-dans maar bovenal een spel, een spel waar er geen winnaars of verliezers zijn. Een spel! En waar doe ik onderzoek naar? Naar de spel-functie in rituelen o.a. 










Als ik niet naar het station was gelopen om de krant te kopen had ik niet geweten dat het de 11-de van de 11-de was, was ik niet naar het Vrijthof gegaan om foto's te maken en had ik de capoeira  dans op de Markt gemist. Toeval of niet, neem me voor om weer beter naar mijn intuïtie te luisteren en de dingen te zien als je kijkt zonder iets te verwachten...wetenschap is mooi maar ook erg doelgericht...als ik alleen als wetenschapper had gedacht had ik het nieuws op de Markt gemist...



Anna










Links:

11-11-11 2011 plastic bekers afval carnaval

plastic bekers  11-11-11-11

Carnaval in Maastricht 2012

Capoeira


Older Posts Newer Posts

Label Cloud

Search

© no picture please